PeerDAS và Nâng Cấp Pectra: Cột Mốc Quan Trọng Cho Hệ Sinh Thái Ethereum
Nâng cấp Pectra sẽ là một cột mốc đáng chú ý tiếp theo của hệ sinh thái Ethereum, với nhiều thay đổi cốt lõi. Tuy nhiên, trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào PeerDAS – một thay đổi có thể ảnh hưởng đến các giải pháp Data Availability (DA) của bên thứ ba. Hãy cùng bắt đầu!
Tổng Quan Về PeerDAS và Data Availability
Trước khi đi vào chi tiết về PeerDAS, nếu bạn mới nghe đến khái niệm “Data Availability” (DA), hãy tham khảo các bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về cách hoạt động của mảng giải pháp này:
- Data Availability là gì?
- EIP-4844 là gì?
- Những hiểu nhầm về Data Availability
- Vấn đề Data Availability hiện tại của Ethereum
Cập Nhật Quan Trọng: EIP-4844 và Blob
Sau nâng cấp Dencun, EIP-4844 đã triển khai cơ chế giao dịch mới gọi là blob, thay thế cho Calldata. Blob giúp lưu trữ dữ liệu Data Availability, đảm bảo các thay đổi trạng thái của Rollup là an toàn và không bị giả mạo, không phải là lưu trữ dữ liệu giao dịch của Rollup blockchain.
Hiện tại, Ethereum có giới hạn target là 3 blob trên mỗi block và tối đa 6 blob trên mỗi block. Nếu nhu cầu sử dụng blob của các Rollup tăng đột biến, chúng ta sẽ chứng kiến cuộc đua blob gas giữa các giải pháp Rollup để giành quyền đăng tải dữ liệu vào blob.
Blob có một mảng thị trường đấu giá phí gas riêng, tách biệt và không ảnh hưởng đến mảng thị trường gas của các giao dịch khác trên Layer-1.
PeerDAS Là Gì?
PeerDAS là đề xuất nâng trần blob trong mỗi block trên Ethereum, tạo thêm khoảng trống cho nhu cầu sử dụng blob của các Rollup. DAS là viết tắt của “Data Availability Sampling”, đại diện cho việc lấy mẫu thử và kiểm tra tích lũy để đảm bảo dữ liệu không bị giả mạo và giảm thiểu chi phí tính toán. “Peer” đại diện cho việc đối chiếu chéo giữa các node trong mạng lưới.
Cách Vận Hành Của PeerDAS
Dữ Liệu DA và Polynomial: Dữ liệu DA gốc được đưa vào hàm Polynomial để xử lý, tạo ra phần “Extend” đại diện cho dữ liệu gốc, giúp phát hiện thiếu hụt trong dữ liệu gốc.
Đối Chiếu Chéo Giữa Các Node: Mạng lưới phân chia dữ liệu cần xử lý cho các node, đảm bảo an toàn và giảm thiểu lượng dữ liệu mỗi node cần tải về để xác thực.
Bằng cách kết hợp hai phương thức này, PeerDAS giúp mạng lưới đảm bảo quá trình chuyển đổi trạng thái của Rollup không có gian lận và giảm thiểu lượng dữ liệu cần lưu trữ.
Tương Lai Của PeerDAS
EIP-7594 và Không Cần Hard Fork: PeerDAS sẽ xuất hiện trong nâng cấp Pectra với mã EIP-7594, không cần hard fork và có thể áp dụng ngay lập tức.
Khả Năng Thay Thế Các Giải Pháp Khác: Trong ngắn hạn, PeerDAS không thể thay thế hoàn toàn các giải pháp như Celestia, EigenDA và Avail. Tuy nhiên, PeerDAS có lợi thế về tính phi tập trung và an toàn vì dữ liệu được lấy từ mạng lưới gốc Layer-1.
Khả Năng Mở Rộng Trong Tương Lai: Danksharding có thể mở rộng khả năng của PeerDAS, nhưng hiện tại, chúng ta vẫn đang ở giai đoạn Proto-Danksharding.
Sử Dụng Kết Hợp Với DA của Bên Thứ Ba: Trong tương lai, việc sử dụng kết hợp DA của Layer-1 Ethereum và các DA của bên thứ ba có thể xảy ra, tận dụng lợi thế của cả hai giải pháp để đảm bảo bảo mật và linh hoạt.
Tạm Kết
PeerDAS là một thay đổi đáng chú ý của Layer-1 Ethereum, nhưng chưa phải giải pháp thay thế toàn bộ các đối thủ bên thứ ba. Với nhiều cột mốc cập nhật khác từ Ethereum và sự tăng trưởng của các Rollup, tương lai của PeerDAS vẫn còn rất nhiều điều để khám phá.