Nguồn Gốc Tranh Cãi

Những ngày gần đây, cộng đồng crypto đã nổ ra một cuộc tranh luận sôi nổi về việc nhiều token trên thị trường có nguồn cung quá thấp nhưng lại được định giá (FDV) quá cao. Cuộc tranh cãi này bắt đầu khi trader kỳ cựu Cobie đăng tải một bài viết dài trên Substack, nêu lên quan điểm của mình về tình trạng định giá hiện tại.Nguồn ảnh: CoinDesk

Tổng Quan Lịch Sử

Chu Kỳ Trước (2015 – 2021)

Pre-sale là khái niệm chỉ các đợt mở bán token không công khai, dành cho các nhà đầu tư nhất định như quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) và nhà đầu tư thiên thần. Trong khi đó, các đợt mở bán công khai (public sale) như ICO, IEO, launchpad trên sàn CEX mở ra cho tất cả mọi người.

Ví dụ tiêu biểu của ICO là Ethereum:

• Ethereum gọi vốn 16 triệu USD trong đợt ICO, bán 83% cung token (60 triệu ETH) với giá 0,31 USD/ETH, định giá ban đầu là 26 triệu USD.

So sánh với hiện tại, ngành crypto đã bùng nổ và các dự án có giá trị cao hơn nhiều. Dự án Solana cũng là một ví dụ kinh điển của giai đoạn gọi vốn VC:

• Vòng seed round của SOL có giá trị 20 triệu USD, bán 15% tổng cung với giá 0,04 USD/SOL.
• Giá thấp nhất trên thị trường mở là 0,5 USD vào tháng 5/2020, cao hơn gấp 12 lần giá seed.

Chu Kỳ Hiện Tại (2022 – Nay)

Xu hướng gọi vốn đã chuyển dịch từ định giá theo market cap sang FDV, mang lại nhiều lợi ích cho cả dự án lẫn VC. Tuy nhiên, điều này dẫn đến việc các token có nguồn cung thấp và phần lớn token nằm trong tay các quỹ đầu tư.

Ví dụ từ Optimism và Starknet:

• OP hoàn thành vòng seed round trị giá 60 triệu USD, sau đó là các vòng private round với FDV tăng lên 1,5 tỷ USD trước khi TGE.
• STRK cũng có các vòng gọi vốn với FDV tăng dần từ 80 triệu USD đến 8 tỷ USD trước khi TGE.

Cả OP và STRK hiện tại đều có FDV quanh 11 tỷ USD, nhưng giá OP đã tăng x6 kể từ giá giao dịch đầu tiên, trong khi STRK đã giảm 50%.

Phản Bác Từ Các Chuyên Gia

Không phải ai cũng đồng tình với quan điểm của Cobie. Haseeb, quản lý cấp cao của quỹ Dragonfly Capital, đã đưa ra các lý luận phản bác:

• VC “xả” token?: Các token mới niêm yết trước tháng 4 năm nay đều có hiệu suất tốt sau listing. Hiệu suất kém từ giữa tháng 4 đồng pha với lúc thị trường chung giảm mạnh vì tình hình địa chính trị.
• VC nắm phần lớn lượng token?: Số lượng token mà VC và đội ngũ dự án nắm giữ trong các dự án từ 2017-2020 không thay đổi nhiều so với hiện tại.
• Cung token thấp trong giai đoạn price discovery?: Lượng token khi mở giao dịch của các dự án trước và hiện tại đều ở mức tương đương nhau (khoảng 13%).

Kết Luận

Như vậy, việc giá token giảm hiện tại có thể là do tình hình chung của thị trường thay vì việc VC dump token. Cuộc tranh luận này cho thấy sự phức tạp trong việc định giá và quản lý token trong thị trường crypto, và cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng từ các nhà đầu tư.