Trong giao dịch tài chính future, chứng khoán hay forex, quản lý tâm lý giao dịch là yếu tố quan trọng giúp các nhà đầu tư đạt được thành công. Nhưng để có thể quản lý tốt tâm lý, các nhà đầu tư cần phải nhận biết và hiểu thật kĩ những loại tâm lý này. Ở bài viết này, Trade Bot 365 chỉ phân loại 7 loại tâm lý các nhà giao dịch hay mắc phải và trong những bài viết sau, Trade Bot 365 sẽ hướng dẫn các bạn cách để có thể kiểm soát tâm lý trong giao dịch từng trường hợp một cách tốt nhất.

1. Tâm Lý Tham Lam

Tham lam là một động lực mạnh mẽ trong giao dịch tài chính, thường xuất hiện khi nhà đầu tư thấy cơ hội làm giàu nhanh chóng. Đây là tình trạng mà ở đó người ta mong muốn kiếm được lợi nhuận lớn mà không cân nhắc đến rủi ro phù hợp. Tham lam thường xảy ra trong các thị trường đang tăng giá, khi các nhà đầu tư tiếp tục mua vào hy vọng giá sẽ tăng cao hơn nữa. Trade Bot 365 đánh giá tác hại của tâm lý tham lam và đưa ra ví dụ như sau.

Tác hại: Tham lam có thể khiến nhà đầu tư mua vào ở mức giá cao không hợp lý hoặc giữ các vị thế lâu hơn nên, đôi khi khiến họ mất cả vốn lẫn lợi nhuận khi thị trường đảo chiều.

Ví dụ: Trong đợt tăng giá của Bitcoin vào cuối năm 2017, nhiều nhà đầu tư đã không chốt lời khi giá đạt đỉnh và tham lam giữ lại với hy vọng giá sẽ tiếp tục tăng, cuối cùng họ phải chịu lỗ nặng khi giá giảm mạnh sau đó.

2. Tâm Lý Sợ Hãi

Sợ hãi là cảm xúc mà nhà đầu tư sợ mất đi tiền của họ hoặc mất đi cơ hội. Trong giao dịch, sợ hãi thường xảy ra sau một loạt các giao dịch thất bại hoặc trong thời kỳ thị trường biến động mạnh. Sợ hãi có thể dẫn đến việc bán tháo vội vàng, thường là ở những mức giá không lý tưởng. Trade Bot 365 đánh giá tác hại của tâm lý sợ hãi và đưa ra ví dụ như sau.

Tác hại: Sợ hãi có thể khiến nhà đầu tư ra quyết định giao dịch một cách bất lợi, thường là bán tài sản với giá quá thấp hoặc không dám mua vào khi có cơ hội tốt.

Ví dụ: Khi tin tức về sự điều tra của chính phủ Trung Quốc đối với các sàn giao dịch tiền điện tử được phát đi, nhiều nhà đầu tư đã hoảng sợ bán tháo Bitcoin và các altcoin, dẫn đến một đợt giảm giá thê thảm trong tháng 1/2018.

3. Tâm Lý Hy Vọng

Hy vọng trong giao dịch thường liên quan đến niềm tin rằng một vị thế lỗ sẽ trở lại thành lợi nhuận. Đây là một trong những tâm lý nguy hiểm nhất vì nó có thể khiến nhà đầu tư từ chối chấp nhận thua lỗ và giữ các vị thế lỗ quá lâu. Trade Bot 365 đánh giá tác hại của tâm lý hy vọng và đưa ra ví dụ như sau.

Tác hại: Hy vọng có thể dẫn đến việc giữ lỗ kéo dài, làm tăng mức độ thua lỗ khi thị trường không diễn biến theo hướng mong đợi.

Ví dụ: Một nhà đầu tư mua cổ phiếu của một công ty năng lượng mặt trời với giá cao, nhưng sau khi các quy định mới được công bố và ảnh hưởng tiêu cực đến ngành, giá cổ phiếu giảm sâu. Thay vì cắt lỗ, nhà đầu tư này hy vọng rằng “mọi thứ sẽ tốt hơn” và giữ cổ phiếu này cho đến khi mất gần hết giá trị.

4. Tâm Lý Phấn Khích

Phấn khích thường xuất hiện khi nhà đầu tư tham gia vào một xu hướng mới hoặc thị trường đang nóng. Phấn khích có thể khiến nhà đầu tư không còn lý trí và đưa ra quyết định mua mà không cân nhắc đến các yếu tố cơ bản hoặc rủi ro. Trade Bot 365 đánh giá tác hại của tâm lý phấn khích và đưa ra ví dụ như sau.

Tác hại: Cảm giác phấn khích có thể dẫn đến quyết định đầu tư không được cân nhắc kỹ, dẫn đến mua vào thời điểm không phù hợp hoặc đầu tư quá mức vào một tài sản.

Ví dụ: Khi thị trường tiền điện tử bùng nổ với hàng loạt ICO mới, nhiều nhà đầu tư đã bị cuốn theo làn sóng phấn khích và đầu tư vào các dự án không có cơ sở vững chắc, dẫn đến mất vốn khi bong bóng này vỡ.

5. Tâm Lý Hoài Nghi

Hoài nghi xuất hiện khi nhà đầu tư không chắc chắn về quyết định của mình hoặc về thị trường, dẫn đến sự do dự không dám thực hiện các quyết định giao dịch cần thiết. Trade Bot 365 đánh giá tác hại của tâm lý hoài nghi và đưa ra ví dụ như sau.

Tác hại: Hoài nghi có thể khiến nhà đầu tư bỏ lỡ cơ hội hoặc không thực hiện các biện pháp bảo vệ vốn cần thiết trong thời điểm quan trọng.

Ví dụ: Trong giai đoạn đầu của Google hoặc Amazon, nhiều nhà đầu tư đã hoài nghi về mô hình kinh doanh của họ và không mua cổ phiếu. Những người này đã bỏ lỡ cơ hội tăng trưởng đáng kể khi các công ty này phát triển thành các đế chế công nghệ.

6. Tâm Lý Đám Đông

Tâm lý đám đông là xu hướng mua hoặc bán theo số đông, thường là mà không có phân tích hoặc đánh giá kỹ lưỡng. Trade Bot 365 đánh giá tác hại của tâm lý đám đông (fomo) và đưa ra ví dụ như sau.

Tác hại: Nhà đầu tư có thể mua vào đỉnh hoặc bán ra đáy chỉ vì theo đám đông, không dựa trên phân tích riêng. 

Ví dụ: Khi thị trường chứng khoán Mỹ tăng điểm mạnh, nhiều người mua vào chỉ vì thấy đám đông đang mua, mà không nhận thức được rằng họ đang mua vào đỉnh.

7. Tâm Lý Chủ Quan Với Thói Quen Giao Dịch

Thói quen giao dịch là việc áp dụng các chiến lược cũ mà không thích nghi với điều kiện thị trường hiện tại hoặc không đánh giá lại hiệu quả của chúng. Trade Bot 365 đánh giá tác hại của tâm lý chủ quan với thói quen giao dịch và đưa ra ví dụ như sau.

Tác hại: Thói quen có thể khiến nhà đầu tư không cập nhật chiến lược theo thời gian, dẫn đến hiệu quả giao dịch kém. Thị trường tài chính biến động mỗi ngày, chủ quan quan trong thói quen và không thích nghi với thị trường sẽ gây ra giao dịch kém hiệu quả.

Ví dụ: Một nhà đầu tư thường xuyên sử dụng chiến lược mua giảm giá trong suốt đợt bùng nổ dot-com mà không nhận ra rằng thị trường đã thay đổi, cuối cùng dẫn đến những quyết định đầu tư sai lầm trong suốt đợt suy thoái sau đó. 

Hiểu biết sâu về tâm lý giao dịch và học cách kiểm soát nó là rất quan trọng để đạt được thành công lâu dài trong đầu tư và giao dịch tài chính. Nhà đầu tư thông minh sẽ tìm cách để nhận biết và kiểm soát các cảm xúc này, từ đó nâng cao hiệu quả quyết định của mình.  Ở bài viết này, Trade Bot 365 chỉ phân loại 7 loại tâm lý các nhà giao dịch hay mắc phải và trong những bài viết sau, Trade Bot 365 sẽ hướng dẫn các bạn cách để có thể kiểm soát tâm lý trong giao dịch và đầu tư.